De afgelopen tijd merk ik dat mijn lichaam, energie en emoties anders aanvoelen dan vroeger. Ik wordt 's nachts regelmatig zwetend wakker door een opvlieger waardoor ik de volgende dag minder helder en energiek ben dan ik gewend ben. En waar ik vroeger met gemak dagen vol kon plannen en oneindig kon doorbeuken, voel ik nu veel sterker de behoefte aan rust, ruimte en zachtheid. 

Volgens de filosofie van Ayurveda is dit volkomen logisch: ik bevind me namelijk niet langer in de Pitta-fase van mijn leven. In de Ayurvedische traditie vertegenwoordigt de Pitta-fase de volwassenheid, die grofweg van de leeftijd van 16/18 tot 40 jaar loopt. In deze fase zijn de kenmerken van Pitta (vuur) dominant en is actie, wilskracht en creatiekracht het hoogst. 

Na je 40e begint een overgangsfase, waarin Pitta afneemt en Vata toeneemt, wat gepaard kan gaan met verlies van energie en fysieke achteruitgang. In deze fase wordt verstilling, reflectie en innerlijke wijsheid steeds belangrijker. De fase waarin je niet langer alles op wilskracht doet, maar waarin je juist wordt uitgenodigd om vanuit rust te zijn.

En dat brengt veranderingen met zich mee – fysiek, mentaal én emotioneel.

Een nieuwe levensfase vraagt om een nieuw ritme

In het boek van Dr. Claudia Welch vond ik hier een hele duidelijke uitleg over. In heldere taal legt ze uit wat er hormonaal verandert naarmate we ouder worden – en waarom zoveel vrouwen in deze levensfase klachten krijgen. Van opvliegers en slapeloosheid tot vermoeidheid, stemmingswisselingen, nachtzweten, vaginale droogte, en zelfs ernstigere zaken zoals osteoporose, hart- en vaatziekten en borstkanker.

Yin & Yang hormonen: een disbalans veroorzaakt door stress

Welch beschrijft dat we naarmate we ouder worden, we steeds minder vrouwelijke hormonen zoals oestrogeen en progesteron aanmaken. Dit zijn onze yin hormonen die ervoor zorgen dat ons lichaam gesmeerd, gevoed en opgebouwd kan worden. Ideaal om te creëren - of dat nou baby's, ideeën of een carrière zijn.

En deze hormonen doen nog iets heel belangrijks: ze houden onze mannelijke hormonen zoals adrenaline en cortisol in balans. Dit zijn onze yang, ofwel stress hormonen.

Maar hoe ouder we worden, hoe minder yin hormonen ons lichaam aanmaakt. En dat betekent automatisch: relatief meer yang hormonen. En dus meer stress. En hoe meer stress, hoe meer reserves je lichaam aan moet spreken om in balans en gezond te blijven.

Het gevaar van (langdurige) stress

Nu worden onze stresshormonen tegenwoordig toch al veel teveel getriggerd waardoor we te vaak (langdurig) in een vecht-of-vlucht modus zitten. We voelen ons daardoor constant gestrest, gespannen, onder druk gezet en gevangen in een leven waarin we niet willen leven.

Wanneer je lichaam onder druk staat, ziet het stress als de hoogste prioriteit. Het brein geeft dan het signaal dat er meer stresshormonen – zoals cortisol – nodig zijn om te kunnen overleven.

Maar omdat ons lichaam slechts een beperkte voorraad grondstoffen heeft om de benodigde stresshormonen te maken, gaat het deze als het ware ‘lenen’ van de vrouwelijke hormonen (zoals oestrogeen en progesteron). Die worden dan minder aangemaakt, zodat er genoeg materiaal is om stresshormonen te produceren.

Dit mechanisme is fantastisch om kortdurend met spanning om te gaan (bv als je moet vluchten of vechten om je leven te redden), maar op de lange termijn kan het leiden tot hormonale disbalans, waardoor je je uitgeput, emotioneel uit balans of minder verbonden kunt voelen.

Wat Ayurveda zegt over de menopauze & de rol van stress

Volgens de Ayurveda is deze periode een hele belangrijke fase in elk vrouwenleven. Een keerpunt. En vooral een uitnodiging om het anders te gaan doen. 

Tot nu toe was het vanzelfsprekend om je te focussen op je opleiding, werk, gezin en plek in de wereld. Maar nu is het moment gekomen om die energie naar binnen te keren – om een niveau dieper te gaan, die van je ziel en van je diepste verlangens.

Dit is een fase waarin je de kans krijgt om te ontdekken wie je werkelijk bent – los van conditioneringen, rollen, verwachtingen en verplichtingen. Niet door nog meer te doen, maar juist om het anders te gaan doen.

Volgens Ayurveda zijn de drie grootste oorzaken van stress:

1. Verkeerde voeding

2. Een leefstijl die niet past bij jouw natuurlijke ritme

3. Leven tegen je ware natuur in

Als je dus op dezelfde manier blijft leven als toen je 20 of 30 was, put je jezelf uit.
Niet alleen lichamelijk, maar ook mentaal, emotioneel en spiritueel.

De menopauze is geen einde – maar een nieuw begin

In de Ayurveda wordt de menopauze niet gezien als een verlies van iets, maar als een natuurlijk keerpunt in een vrouwelijk leven waarin heel veel te winnen valt. Een overgang van doen naar zijn. Van naar buiten gericht, naar naar binnen keren. Van kennis naar wijsheid.

dit is een tijd waarin je de kans krijgt om opnieuw af te stemmen en jezelf af te vragen:
– Wat past er nog bij mij?
– Waar loop ik op leeg?
– Wat voedt mij écht?

De oplossing is niet de zoveelste quick fix 

Volgens zowel Dr. Welch als de Ayurveda ligt de oplossing lang niet altijd in supplementen of hormoontherapie maar moet je je eerst richten op het versterken van de drie pijlers van gezondheid:

• Voeding die je lichaam ondersteunt in deze fase

• Leefstijl die past bij jouw veranderende energie

• Stressmanagement dat verder gaat dan ademhalingsoefeningen – maar ook gaat over keuzes maken die wérkelijk kloppen met wie jij bent

Pas als dat niet werkt, kan je kijken of supplementen of hormonen (tijdelijk) verlichting kunnen brengen.

En daar help ik je graag bij

In mijn coaching en trajecten help ik je niet aan de volgende quick fix, wonderpil of toverformule. Maar wel met afstemmen, voelen en kiezen wat bij jou past – fysiek, mentaal, emotioneel én spiritueel.

Zodat je deze levensfase niet alleen maar doorkomt, maar als mooi, krachtig en vervullend ervaart. Niet door meer te doen, maar door anders te zijn.

Doe de gratis test

In deze korte test ontdek je of jouw hormoonhuishouding ook is aangetast door stress. In 12 korte vragen die je gewoon met ja of nee kan beantwoorden, ontdek je of jij last hebt van (chronische) stress en in hoeverre jou dat beïnvloed in je dagelijkse leven.

👉 Klik hier om naar de gratis test te gaan